1 lutego
luty 1900 r. – Komitet Budowy pomnika Adama Mickiewicza we Lwowie wysłał na Wołyń A. Popiela i prof. R. Zubera w celu zbadania ofiarowanego materiału na miejscu. Jeszcze w lutym 1899 roku firma Daszyńskiego i Salisa z Wołynia (wówczas był to teren Imperium rosyjskiego) gotowa była dać cały surowy materiał (czarny labrador) jedynie za zwrotem kosztów jego wydobycia. 8 kwietnia 1900 roku poinformowali oni komitet, że czarny labrador z Wołynia „nie nadaje się, natomiast odpowiedniejsze byłyby granity żytomierskie, ale sprowadzenie ich niemożliwe”.
Zob. Jurij Smirnow, „Pomnik Adama Mickiewicza we Lwowie. Stuletni jubileusz pomnika Adama Mickiewicza we Lwowie. Kronika budowy i uroczystego odsłonięcia” [w:]
http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/es_pomnik_mickiewicza_lwow
1 lutego 1902 roku – urodziła się ukraińska pisarka i rzeźbiarka Oksana Laturyńśka, ukraińska pisarka i rzeźbiarka. Zmarla w 1970 r. w Minneapolis (stan Minnesota) w USA. Urna z jej prochami została pochowana na ukraińskim cmentarzu w Bound-Brook’u w stanie New Jersey.
1 lutego 1918 roku – w Łubiankach Wyższych koło Zbaraża urodził się abp Ignacy Tokarczuk, emerytowany metropolita przemyski. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk bpa Eugeniusza Baziaka 21 czerwca 1942 roku. Ordynariusz przemyski obrządku łacińskiego w latach 1965-1993.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Tokarczuk
1 lutego 1918 roku – podczas posiedzenia Rady Mniejszej w Żytomierzu polecono Radzie Ministrów Ludowych URL „użyć wszelkich działań dla walki z anarchią i w celu zaprowadzenia ładu na Ukrainie” oraz „układać i podpisywać wszelkie umowy z innymi państwami”.
1 lutego 1923 roku – Stanisław Srokowski został wojewodą wołyńskim. Był nim do 29 sierpnia 1924 roku.
1 lutego 1957 r. – w Moskwie zmarł Iwan Gierasimowicz Sowietnikow, radziecki generał-lejtnant. Urodził się 13 czerwca 1898 roku. Jako kombrig i komdiw od lipca 1938 r. dowodził dywizją, w kwietniu 1939 r. został pomocnikiem dowódcy Kijowskiego OW, a w lipcu objął dowództwo 5 armii, z którą uderzył na Polskę w składzie Frontu Ukraińskiego. Od stycznia 1941 był pomocnikiem dowódcy Kijowskiego SOW do spraw rejonów umocnionych; następnie kierował tyłami różnych frontów. W 1. 1943-45 w stopniu gen. lejtn. dowodził armią. Po wojnie dowódca Turkiestańskiego Okręgu Wojskowego i Przykarpackiego Okręgu Wojskowego.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Iwan_Gierasimowicz_Sowietnikow
1 lutego 1972 roku – w Kwidzynie zmarła s. Józefina Stanisława Pawełczyk (1889-1972) ze Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. W latach 1932-1945 pracował w Łucku na Wołyniu. Śluby wieczyste złożyła 11 lipca 1938 r. w Łucku.
2 lutego
2 lutego 1526 r. – w Ostrogu na Wołyniu urodził się książę Konstanty Wasyl Ostrogski, wojewoda kijowski (od 1559 r.), marszałek ziemski wołyński. Zmarł 13 lutego 1608 r. w Ostrogu. Zob.: biogram w Wikipedii // http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstanty_Wasyl_Ostrogski 2 lutego 1863 r. – we wsi Pieniucha na Grodzieńszczyźnie urodziła się Maria Rodziewiczówna, polska pisarka, autorka m.in. powieści „Czahary”, gdzie opisuje Polesie Wołyńskie. Zmarła 16 listopada 1944 r. na folwarku Leonów koło Żelaznej pod Skierniewicami. Zob.: biogram w Wikipedii // http://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Rodziewicz%C3%B3wna 2 lutego 1909 r. – w Łuhinkach na Wołyniu urodził się Jerzy Młodziejowski (PS. Jerzy Korab), kompozytor, dyrygent, publicysta muzyczny, geograf, taternik i fotograf. Zmarł 7 maja 1985 r. w Poznaniu. Zob.: Małgorzata Kosińska, „Jerzy Młodziejowski” // http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_mlodziejowski_jerzy 2 lutego 1931 r. – w Rzymie odbyły się święcenia biskupie o. Mikołaja Czarnieckiego, Wizytatora Apostolskiego dla Ukraińców Wołynia i Polesia. Urodził się 14 grudnia 1884 r. w wiosce Siemiakówce (powiat Horodenka). Po ukończeniu Seminarium Duchownego został wyświęcony na kapłana 2 października 1909 r. Obronił doktorat z dogmatyki w Rzymie; był ojcem duchownym i profesorem w Seminarium Duchownym w Sanisławowie. W 1919 r. wstąpił do nowicjatu Ojców Redemptorystów w Zboiskach k. Lwowa. W 1926 r. Papież Pius XI mianował go Wizytatorem Apostolskim dla Ukraińców Wołynia i Polesia. W czasie pierwszej okupacji bolszewickiej Metropolita Andrzej Szeptycki mianował go Egzarchą Apostolskim Wołynia i Podlasia. Dnia 11 kwietnia 1945 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na 6 lat katorgi na Syberii. Zmarł 2 kwietnia 1959 r. we Lwowie. Beatyfikowany 27 czerwca 2001 r. przez Jana Pawła II we Lwowie. 2 lutego 1943 r. – w Nowomalinie k. Ostroga nad Horyniem został zamordowany Wincenty Czyżewski, podchorąży marynarki Wydziału Morskiego SPMW, uczestnik bitwy pod Kockiem. Mordu dokonali nacjonaliści ukraińscy. Zob.: „Lista strat osobowych polskiej marynarki wojennej w latach 1939-1945” // http://www.wp39.pl/lista-strat-osobowych-polskiej-marynarki-wojennej-w-latach-1939-1945 2 lutego 1944 r. – wołyńskie miasta Zdołbunów, Równe i Łuck zostały wyzwolone od hitlerowców. Sześć formacji wojskowych otrzymało honorową nazwę „Rówieńskich”. W walkach o Równe odznaczyła się eskadra ochotników tuwińskich, sformowana w Tuwińskiej Republice Ludowej w 1943 roku. 2 lutego 2010 r. – bp Marcjan Trofimiak, ordynariusz diecezji łuckiej odprawił dziękczynną Mszę św. za 20. lat nowego życia parafii rzymskokatolickiej w Ostrogu (nabożeństwo takie miało być odprawione w listopadzie 2009 r., ale z powodu epidemii grypy zostało przeniesione). Obecny był Konsul Generalny RP w Łucku p. Tomasz Janik. Na zakończenie uroczystości pasterz diecezji łuckiej poświęcił kamień węgielny odbudowy plebanii i ogłosił nominację ks. Witolda Józefa Kowalowa na kanonika honorowego Łuckiej Kapituły Katedralnej.
3 lutego
3 lutego 1593 r. – Beata Kościelecka zawarła związek małżeński z księciem Ilią Ostrogskim. Urodziła się w 1515 roku. Córka Katarzyny Telniczanki i Andrzeja Kościeleckiego, podskarbiego koronnego. Ze związku z Ilią Ostrogskim narodziła się jedyna córka Elżbieta, słynna Halszka Ostrogska, nieszczęśliwa dziedziczka ogromnej fortuny Ostrogskich.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Beata_Ko%C5%9Bcielecka
3 lutego 1909 r. – w Równem na Wołyniu urodziła się Zofia Terné, właśc. Zofia Chajter, córka Jakuba i Barbary z Markiewiczów, wybitna polska piosenkarka. Ukończyła Konserwatorium Lwowskie w klasie fortepianu i śpiewu. Podobnie jak Ordonówna występowała w bardzo znanym warszawskim kabarecie „Qui pro Quo”, a później m.in. w „Cyruliku Warszawskim” (1935-1939). Nazywana była małym słowikiem Warszawy. Do jej najbardziej znanych piosenek należały: „Coclico”, „Kiedy będziesz zakochany”, „Nikt tylko ty”, „Panna Marysia telefonistka”, „Pokoik na Hożej”, „Rebeka” i przede wszystkim „Kiedy znów zakwitną białe bzy” i „Mała kobietko czy wiesz...?” – śpiewane po dziś dzień oraz sentymentalna piosenka o Lwowie „Tyle jest miast”. W latach 1940-41 występowała w zespole polskim we Lwowie, a następnie w teatrze 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Od 1945 r. mieszkała w Londynie, śpiewając w zespołach teatralno-kabaretowych Mariana Hemara oraz współpracowała z sekcjami polskimi Radia BBC i Radia Wolna Europa. Zmarła 17 sierpnia 1987 r. w Londynie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zofia_Tern%C3%A9
3 lutego 1918 r. – wojska Armii Szczególnej (wojska carskie nie używały numeru 13 na oznaczenie armii) i bolszewicki Oddział Rówieński Wasyla Izydorowicza Kikwidze rozpoczęły szturm Żytomierza będącego w rekach Ukraińców (Rady Centralnej). Dwa dni później, 5 lutego 1918 r., w Żytomierzu ustanowiono władzę radziecką.
3 lutego 1970 r. – zmarł Kazimierz Filipowicz „Kord”, kpt., żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Urodził się 19 stycznia 1910 r. w Ożeninie nad Horyniem. Ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Ostrogu. Pochowany w Pabianicach.
3 lutego 1972 r. – zmarła s. Benigna Helena Podwójska (1901-1972) ze Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. W latach 1922-1939 pracowała w Kowlu w sierocińcu i przedszkolu. Profesję wieczysta złożyła 8 września 1932 r. w Łucku.
4 lutego
4 lutego 1819 r. – w Senczy w guberni połtawskiej urodził się Heorhij Hnatowicz Herasymenko, dyrektor gimnazjum rówieńskiego. W 1841 r. ze złotym medalem i stopniem kandydata ukończył wydział filozoficzny Uniwersytetu Kijowskiego. W latach 1841-1863 pracował jako starszy nauczyciel matematyki w gimnazjum niemirowskim, inspektor gimnazjum wołyńskiego, inspektor gimnazjum czernihowskiego, zarządca dyrekcji szkół guberni kamieniecko-podolskiej. 31 grudnia 1863 r. zatwierdzony na dyrektora gimnazjum rówieńskiego. Zmarł 29 kwietnia 1867 r. w wyniku ataku apopleksji. Pochowany w Równem.
Zob.: Наталія Кожушко. «З історії Рівненської чоловічої гімназії (училища). Директори гімназії (училища)» //
http://istvolyn.info/index.php?option=com_content&task=view&id=200&Itemid=25
4 lutego 1917 r. – w Petersburgu sakrę biskupią przyjął ks. Michał Godlewski, polski duchownу rzymskokatolicki, historyk Kościoła, biskup pomocniczу łucki i żytomierski, arcybiskup tуtularnу Amorianus, profesor Akademii Duchownej w Petersburgu i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Urodził się 21 października 1872 r. w Warszawie. W 1926 r. zrezygnował z funkcji biskupa pomocniczego w Łucku. Zmarł 20 maja 1956 r. w Krakowie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Godlewski
4 lutego 1925 r. – Kajetan Olszewski zakończył urzędowanie jako wojewoda wołyński. Był nim od 29 sierpnia 1924 roku. Urodził się 7 sierpnia 1858 r. w Kolnie. Generał major Armii Imperium Rosyjskiego i tytularny generał broni Wojska Polskiego. Dowódca Okręgów Generalnych „Kielce” (1918-1919) i „Łódź” (1919-1921). Zmarł 20 sierpnia 1944 r. w Warszawie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kajetan_Olszewski
4 lutego 1925 r. – Aleksander Dębski został wojewodą wołyńskim. Był nim do 28 sierpnia 1926 roku.
4 lutego 1938 r. – urodził się generał milicji Wołodymyr Borodczuk. W 1981 r. został zwolniony z „motywów politycznych” z posady kierownika Wydziału Spraw Wewnętrznych obwodu wołyńskiego i przeniesiony do obwodu czernihowskiego pod stałą obserwacje KGB.
4 lutego 1944 r. – wydzielona grupa z oddziału „Trzask” pod dowództwem por. „Zagłoby” – Mikołaja Bałysza, patrolując teren, stoczyła dramatyczną walkę pod Nowym Dworem, tracąc jednego zabitego. Odparcie przeważających sił UPA nastąpiło przy pomocy części oddziału „Bomby”, atakującego od strony Nyr.
Zob.: „Kalendarium I batalionu 45 pp 27. Wołyńskiej Dywizji AK”, [w:] „Opcja na prawo” nr 6 (78) z czerwca 2008 r. //
http://www.opcja.pop.pl/?id_artykul=2440
4 lutego 2010 r. – ordynariusz diecezji kijowsko-żytomierskiej bp Jan Purwiński poświęcił dom parafialny w Kamiennym Brodzie w rejonie baranowskim w obwodzie żytomierskim . Dom jest własnością Księży Pallotynów.
5 lutego
5 lutego 1637 r. – w Dermaniu w wieku 63 lat i 24 roku kapłaństwa zmarł metropolita Józef Welamin Rutski (ukr. Йосиф Велямин Рутський), grekokatolicki metropolita kijowski, organizator Kościoła unickiego i reformator bazylianów. Urodził się w 1574 r. w Rucie k. Nowogródka na Białorusi.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Welamin_Rutski
5 lutego 1944 r. – mjr Jan Wojciech Kiwerski, (pseud. „Oliwa”) – polski wojskowy, oficer Armii Krajowej – dotarł do kwatery dowodzenia płk. „Lubonia”. W myśl przywiezionych przez „Oliwę” rozkazów, płk „Luboń” udał się do Warszawy na nowe stanowisko, zaś mjr dypl. „Oliwa” przejął dowództwo Okręgu Wołyń. 11 lutego 1944 objął dowództwo powstałej z sił Okręgu 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Urodził się 23 maja 1910 w Krakowie jako syn lekarza. Na Wołyniu mjr dypl. „Oliwa” dał się poznać jako bardzo wartościowy dowódca, wykorzystujący wszystkie zdobyte w swej dotychczasowej pracy umiejętności i całe doświadczenie. Dokładnie i szybko rozpoznał poszczególne oddziały Dywizji i ich możliwości bojowe, wniósł nowe wartości w zakresie szkolenia żołnierzy. Był przez nich szanowany i lubiany jako dowódca stanowczy, postępujący rzetelnie. Poległ tragicznie 18 kwietnia 1944 r. w rejonie futoru Dobry Kraj w okolicznościach do dziś nie w pełni wyjaśnionych. Pochowany został w rejonie gajówki Stęzarzyce.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wojciech_Kiwerski
6 lutego
6 i 19 lutego 1772 r. – podpisano w Petersburgu i Wiedniu układy rozbiorcze między Rosją i Austrią. Granica II rozbioru rozdzieliła Wołyń prostą linią koło Ostroga do rzeki Zbrucz.
6 lutego 1903 r. – w Jamieńcu na Wołyniu urodził się ks. prof. dr Paweł Stanisław Iliński, kapłan diecezji łuckiej. Zmarł 18 marca 1994 r. w Warszawie w wieku 91 lat.
6 lutego 1936 r. – w Poczajowie zmarł ks. Kazimierz Nanowski (1872-1936), kapłan diecezji kamienieckiej. Urodził się w 1872 r. w Dunajowcach w pow. Płoskirów na Podolu. W latach 20. XX wieku wielokrotnie więziony przez Sowietów. W 1929 r. zbiegł do Polski. Proboszcz parafii Zdołbunów (1931-1933), Szumsk (1934-1935) i Poczajów (1935-1936).
Zob.: Ks. Roman Dzwonkowski, „Losy duchowieństwa katolickiego w ZSRR 1917-1939. Martyrologium”, Lublin 1998, s. 362-363. //
http://www.kul.lublin.pl/dzwonkowski/n.html
6 lutego 1966 r. – sakra biskupia abpa Ignacego Tokarczuka, metropolity przemyskiego obrządku łacińskiego. Urodził się 1 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych koło Zbaraża. Święcenia kapłańskie otrzymał z rąk bpa Eugeniusza Baziaka 21 czerwca 1942 roku. Ordynariusz przemyski obrządku łacińskiego w latach 1965-1993.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ignacy_Tokarczuk
6 lutego 1962 r. – w Ostrogu urodził się Włodzimierz Filarowski, syn Leonida i Julii z d. Szeda, nauczyciel muzyki, polski działacz społeczno-kulturalny. Prezes Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Ostrogskiej (od 1994 r.). Zastępca przewodniczącego rady parafialnej kościoła farnego w Ostrogu.
7 lutego
7 lutego 1847 r. – dekret Senatu nr 251 zatwierdzający Karola Sokalskiego, syna Michała, w przywileju szlacheckim Imperium Rosyjskiego.
7 lutego 1918 r. – Niemcy na nowo zajęły Łuck po pokoju brzeskim, wyzwalając go od wojsk bolszewickich. Na terytorium Ukraińskiej Republiki Ludowej na początku lutego 1918 r. wkroczyły wojska niemieckie i austrowęgierskie – na Wołyń wkroczyły wojska niemieckie.
7 lutego 1935 r. – zmarła w Łucku s. Romualda Franciszka Twardzik (1910-1935) ze Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. Sześć lat był członkinią Zgromadzenia Sióstr Apostołek w Jałowiczach. Po jego rozwiązaniu przez władze kościelne wstąpiła w 1932 r. do Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. W latach 1932-1934 odbyła nowicjatw Łucku, Kowlu i znów w Łucku. Pracowała w sierocińcu przy dzieciach. 12 listopada 1934 r. została odwieziona do szpitala – „wypluwała płuca”.
7 lutego 1944 r. – napad ukraińskich nacjonalistów na klasztor karmelitański w Wiśniowcu na Wołyniu. Udając sowieckich partyzantów napastnicy wdarli się do klasztoru i zabili kilkuset Polaków, ukrywających się w jego murach. Wśród zamordowanych byli również dwaj zakonnicy: ojciec Kamil Gleczman rodem z Polanki Wielkiej koło Oświęcimia i pochodzący z Nowej Góry koło Krzeszowic brat Cyprian Jan Lasoń.
7 lutego 1993 r. – w Rogach Kozielskich (diec. opolska) zmarł ks. Stanisław Dutka, kapłan diecezji łuckiej. Urodził się 29 czerwca 1913 r. w Racławicach (powiat Gorlice) w diecezji tarnowskiej. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1938 roku. W tym samym roku został wikariuszem i katechetą w Kiwercach koło Łucka. Po wojnie pracował w diecezji opolskiej jako prokurator w Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie, a później proboszcz w Rogach Kozielskich.
8 lutego
8 lutego 1813 r. – w Dubnie zmarł Tadeusz Czacki, słynny twórca Liceum Krzemienieckiego, historyk, bibliofil, działacz gospodarczy i oświatowy. Urodził się 28 sierpnia 1765 r. w Poryku.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Czacki
8 lutego 1911 r. – w Józinie na Wołyniu urodził się Wacław Kopisto (1911-1993), mjr Wojska Polskiego, organizator polskiej samoobrony na Wołyniu. Dowódca KEDYW-u Inspektoratu Łuck. Aresztowany w 1994 r. przez Sowietów i skazany na kare śmierci. Wyrok zamieniono na 10 lat więzienia. Zmarł 23 lutego 1993 r. i spoczywa na cmentarzu rzeszowskim na Wilkowyji.
Zob.: „Słownik Biograficzny Powiatu Łańcuckiego” //
http://www.powiat-lancut.com.pl/?biografie&litera=K
8 lutego 1943 r. – nocą 7/8 lutego 1944 r. wywleczony został przez bojówkę UPA do piwnicy i w niej zamordowany o. Józef Kamil Gleczman OCD, polski karmelita. Urodził się w 1909 r. w Polance Wielkiej k. Oświęcimia. W zakonie od 1923 r., święcenia kapłańskie przyjął w 1933 roku. Od sierpnia 1939 r. przełożony klasztoru w Wiśniowcu Nowym. Z powodu zagrożenia ze strony UPA i za radą żołnierzy węgierskich przekonany był do wyjazdu w lutym 1944 r. z klasztoru do Generalnej Guberni. Pozostał jednak na miejscu i parafii nie opuścił…
Zob. Adam Peretiatkowicz, „Księża ofiary zbrodni wojennych lat 1939-1945 na terenie diecezji łuckiej obrządku łacińskiego”, w: „Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939-1945”, Opole 2005, s. 45-56; cyt. s. 55-56.
8 lutego 2005 r. – ordynariusz łucki bp Marcjan Trofimiak odprawił w katedrze łuckiej uroczyste nabożeństwo z okazji 55. rocznicy śmierci ostatniego ordynariusza tej diecezji w przedwojennej Polsce bp Adolfa Piotra Szelążka i setnych urodzin wielkiego duszpasterza Wołynia i Kazachstanu ks. Władysława Bukowińskiego. Podczas sympozjum, które odbyło się po Mszy św. w katedrze łuckiej, sylwetkę duchową biskupa-wygnańca Adolfa Szelążka (1865-1950) przedstawił dr Włodzimierz Osadczy z Instytutu Polonijnego KUL. Ks. Władysława Bukowińskiego wspominał w swym referacie proboszcz parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrogu i redaktor naczelny wydawanego tam pisma „Wołanie z Wołynia” ks. Witold Józef Kowalów.
9 lutego
9 lutego 1862 r. – Św. Zygmunt Szczęsny Feliński przyjechał do Warszawy i objął rządy w archidiecezji. Rozpoczął się dla Niego swoisty dramat. Oskarżany początkowo – od chwili przyjazdu – przez entuzjastów powstań narodowych o uległość wobec caratu, po upadku Powstania Styczniowego za obronę narodu polskiego i praw Kościoła został deportowany 14 czerwca 1863 r. w głąb Rosji przez ...carat.
Zob.: Jan Fitzke, „Z Wołynia 1936 – 1939”, oprac. A. Gaczoł i Ks. W.J. Kowalów, Biały Dunajec – Ostróg 2009, s. 32-34.
9 lutego 1918 r. – traktat w Brześciu Litewskim, w którym państwa centralne oddawały Chełmszczyznę i Wołyń Ukraińskiej Republice Ludowej. Rezultatem tego było wycofanie wojsk austriackich z części Wołynia, zajętej przez Austriaków, i zastąpienie ich wojskami niemieckimi, w których okupacji pozostał Wołyń podobnie jak cała Ukraina do grudnia 1918 roku.
9 lutego 1943 r. – napad nacjonalistów ukraińskich na polską kolonię Parośla w powiecie sarneńskim, podczas którego podstępnie i okrutnie zostali wymordowani wszyscy mieszkańcy od niemowląt po starców, łącznie ponad 150 osób, a także osoby spoza kolonii, które tragicznego dnia były na jej terenie i przemieszczały się przez nią. Napastnicy udawali partyzantów sowieckich i ten „chwyt” był powtarzany w bardzo wielu napadach. Zaplanowana była również na ten dzień bezpośrednio po rzezi Parośli likwidacja także dwu sąsiednich większych kolonii polskich, w tym Wydymeru, ale zawiodła mobilizacja chłopów ukraińskich z okolicy, za którą odpowiedzialny Ukrainiec został zamordowany przez bojówkę, która wymordowała Paroślę. Według Ewy Siemaszko napadem tym zostały zapoczątkowane masowe mordy Polaków na Wołyniu w 1943 roku.
Zob. Ewa Siemaszko, „Ludobójstwo ukraińskie na Wołyniu” [w:]
http://www.promemoria.org.pl/arch/2003_8/ukraina1/ukraina1.html
J. Turowski, W. Siemaszko, Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich dokonane na ludności polskiej na Wołyniu 1939-1945, wyd. Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 1990, s. 22;
Władysław Filar, „Antypolskie akcje nacjonalistów ukraińskich” [w:]
http://www.lwow.home.pl/semper/wolyn.html
9 lutego 1944 r. – zginął Stanisław Bidakowski, Polak, robotnik, zmobilizowany do Armii Czerwonej w 1941 roku. Młodszy lejtnant, dowódca wzwodu. Urodził się w 1911 r. w wiosce Dorohoszcza.
9 lutego 1950 r. – na wygnaniu w Polsce (w Zamku Bierzgłowskim) zmarł bp Adolf Piotr Szelążek. Urodził się 1 sierpnia 1865 r. w Stoczku Łukowskim na Podlasiu. Od 1925 r. bp łucki. W chwili objęcia rządów diecezja liczyła wówczas 200.000 wiernych, pracowało w niej 195 kapłanów w 99 parafiach i 11 dekanatach. Do wybuchu II wojny światowej, bp Szelążek utworzył jeszcze ponad 70 nowych parafii i wydzielił kolejnych 5 dekanatów. Założył drukarnię diecezjalną oraz erygował Instytut Akcji Katolickiej w Łucku. Jeden z najbardziej zasłużonych ordynariuszy diecezji łuckiej, więziony i represjonowany przez władze komunistyczne, wydalony do Polski w 1946 roku.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Szel%C4%85%C5%BCek
10 lutego
10 lutego 1587 r. – we wsi Gródek zmarł bp Wiktoryn Wierzbicki. Bp żmudzki (1565-1567) i bp łucki (od 1567 r.). Pierwszy duchowny senator w senacie Rzeczypospolitej. W 1580 r. przeprowadził synod diecezjalny.
Zob.: Krzysztof Rafał Prokop, „Sylwetki biskupów łuckich”, Biały Dunajec – Ostróg 2001, s. 52-54; biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiktoryn_Wierzbicki
10 lutego 1925 r. – ratyfikowany został konkordat RP z Watykanem (Dz. U. 1925, nr 72, poz. 701). Po wojnie (12 września 1945 r.) rząd polski („lubelski”) wypowiedział ten układ, motywując jego zerwanie brakiem otwartego potępienia przez papieża Piusa XII zbrodniczej polityki Adolfa Hitlera.
10 lutego 1932 r. – w Równem na Wołyniu urodził się Bogdan Czaykowski, polski poeta, krytyk literacki, tłumacz, profesor emeritus Uniwersytetu British Columbia. Dzieciństwo spędził na Wołyniu i Polesiu. Zmarł 16 sierpnia 2007 roku.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bogdan_Czaykowski
10 lutego 1940 r. – pierwsza masowa deportacja ludności polskiej z Kresów Wschodnich w głąb Związku Radzieckiego, która objęła około 220 tysięcy osób.
10 lutego 1944 r. – przejęcie dowództwa Okręgu Wołyńskiego AK przez ppłk. Jana Wojciecha Kiwerskiego. Urodził się 23 maja 1910 w Krakowie jako syn lekarza. Na Wołyniu mjr dypl. „Oliwa” dał się poznać jako bardzo wartościowy dowódca, wykorzystujący wszystkie zdobyte w swej dotychczasowej pracy umiejętności i całe doświadczenie. Dokładnie i szybko rozpoznał poszczególne oddziały Dywizji i ich możliwości bojowe, wniósł nowe wartości w zakresie szkolenia żołnierzy. Był przez nich szanowany i lubiany jako dowódca stanowczy, postępujący rzetelnie. Poległ tragicznie 18 kwietnia 1944 r. w rejonie futoru Dobry Kraj w okolicznościach do dziś nie w pełni wyjaśnionych. Pochowany został w rejonie gajówki Stęzarzyce.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wojciech_Kiwerski
10 lutego 1944 r. – do oddziału „Gzymsa”, stojącego czasowo w Pańskiej Dolinie, przybyła grupa uzupełniająca, dowodzona przez plut. „Misia” – Rauta. W tym dniu nastąpił kolejny wypadek z bronią, powodujący śmierć jednego żołnierza.
Zob.: „Kalendarium I batalionu 45 pp 27. Wołyńskiej Dywizji AK”, [w:] „Opcja na prawo” nr 6 (78) z czerwca 2008 r. //
http://www.opcja.pop.pl/?id_artykul=2440
10 lutego 1962 r. – w Warszawie zmarł Władysław Broniewski, lewicowy poeta polski. W 1915 r. wstąpił do Legionów i przeszedł chrzest bojowy w walkach na Wołyniu. Urodził się 17 grudnia 1897 r. w Płocku.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Broniewski
11 lutego
11 lutego 1923 r. – „Dziennik Wołyński” na s. 1 opublikował artykuł pt. „Klub ukraiński w Parlamencie Polskim”.
11 lutego 1942 r. – zmarł ks. Jan Zagórski, prepozyt kapituły katedralnej w Łucku. Urodził się w 1866 roku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1895 roku. Protonotariusz Apostolski. Członek Rady Administracyjnej.
11 lutego 1944 r. – oddział AK „Gzymsa” wyruszył z Pańskiej Doliny w kierunku Kowla. Po przeprawie przez Styr w Targowicy oddział maszerował na Zaturce w rejonie Łucka, gdzie była samoobrona polska. Do Zaturzec oddział doszedł nad ranem następnego dnia, zajmując kwatery w kolonii Lipnik.
Zob.: „Kalendarium I batalionu 45 pp 27. Wołyńskiej Dywizji AK”, [w:] „Opcja na prawo” nr 6 (78) z czerwca 2008 r. //
http://www.opcja.pop.pl/?id_artykul=2440
11 lutego 1944 r. – Jan Wojciech Kiwerski (ps. „Oliwa”) objął dowództwo powstałej z sił Okręgu 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Urodził się 23 maja 1910 w Krakowie. Szkołę Podchorążych Inżynierii w Warszawie ukończył w sierpniu 1931 r. w stopniu podporucznika i rozpoczął służbę w 3 baonie saperów w Wilnie. W grudniu 1943 mjr „Oliwa” otrzymał nominację na stanowisko szefa sztabu Okręgu Wołyń. Udał się więc na Wołyń, aby zorientować się w panującej tam sytuacji. W dniu 2 lutego 1944 r. „Oliwa” wyjechał ponownie do Kowla, a 5 lutego 1944. dotarł do kwatery dowodzenia płk. „Lubonia”. W myśl przywiezionych przez „Oliwę” rozkazów, płk „Luboń” udał się do Warszawy na nowe stanowisko, zaś mjr dypl. „Oliwa” przejął dowództwo Okręgu Wołyń. Jan Wojciech Kiwerski poległ tragicznie w rejonie futoru Dobry Kraj w okolicznościach do dziś nie w pełni wyjaśnionych, 18 kwietnia 1944 w południe. Pochowany został w rejonie gajówki Stęzarzyce.
Zob.: biogram z Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Wojciech_Kiwerski
11 lutego 1944 r. – na Wołyniu w ręce UPA dostał się lejtnant Armii Czerwonej Muchałynin i jego 2 żołnierzy. Zabrano go do obozu gdzie było już 4 innych jeńców z Armii Czerwonej. Po godzinnej rozmowie propagandowej żołnierzy wypuszczono. Jakiś czas potem wrócił i lejtnant. Jakiś czas po powrocie przyjechało po niego NKWD. Nie wiadomo co się z nim stało (można się tylko domyślać co z nim zrobiło NKWD).
11 lutego 2005 r. – metropolita krakowski kard. Franciszek Macharski powołał Komisję Historyczną dla procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego ks. Władysław Bukowińskiego. Przewodniczącą komisji została prof. dr hab. Urszula Perkowska. Członkami mianowani zostali ks. Witold Józef Kowalów, proboszcz parafii Ostróg na Wołyniu, i s. Anna Brzęk FC z Krakowa.
12 lutego
12 lutego 1386 r. – Jagiełło wraz z braćmi – Korygiełło i Świdrygiełło – przybył do Krakowa. 15 lutego wszyscy trzej przyjęli chrzest. Przyszły król otrzymał imię Władysław, jego brat Korygiełło – Kazimierz, zaś Świdrygiełło – Bolesław. Książę Witold, który podejmował się chrztu po raz trzeci, wybrał imię Aleksander. Wołyń w tym czasie był częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego.
12 lutego 1725 r. – w Krakowie zmarł ks. Aleksander Baranowski, jezuita. W latach 1722-1724 był prefektem szkoły w Łucku. Urodził się 21 stycznia 1686 r. w Małopolsce.
12 lutego 1798 r. – w Petersburgu zmarł Stanisław August Poniatowski, król Polski. Urodził się 17 stycznia 1732 r. w Wołczynie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_August_Poniatowski
12 lutego 1907 r. – w Pustomytach k. Lwowa urodził się abp Wołodymyr Sterniuk, wyznawca wiary, locum tenens Metropolii Kijowsko-Halickiej UKGK (1972-1991). Przed II wojną światową pracował na placówce misyjnej oo. redemptorystów obrządku wschodniego w Kowlu. Zmarł 29 września 1997 r. we Lwowie.
12 lutego 1920 r. – rozporządzenie Komisarza Naczelnego Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego w przedmiocie urządzenia sądownictwa w okręgu kamienieckim.
Zob.: „Dziennik Urzędowy Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich”, nr 2.
12 lutego 1944 r. – dowódca 27. Wołyńskiej Dywizji AK wydał oficerom i żołnierzom rozkaz nałożenia opasek biało-czerwonych, dystynkcji i orzełków.
Zob.: „Kalendarium I batalionu 45 pp 27. Wołyńskiej Dywizji AK”, [w:] „Opcja na prawo” nr 6 (78) z czerwca 2008 r. //
http://www.opcja.pop.pl/?id_artykul=2440
12 lutego 1945 r. – pod miejscowością Orżywskie Chutory niedaleko Równego zmarł Dmytro Kljaczkiwśkyj, pseud.: „Kłym Sawur”, „Ochrim”, „Biłasz”, nacjonalista ukraiński, pułkownik UPA, dowódca UPA-Piwnicz (Północ), jeden z inicjatorów rzezi wołyńskiej, jeden z największych zbrodniarzy XX wieku. Urodził się 4 listopada 1911 w Zbarażu w woj. tarnopolskim. 27 sierpnia 1943 r. stanął na czele Głównego Dowództwa UPA. W końcu tego samego roku, po reorganizacji sił UPA, został dowódcą grupy armii UPA-Piwnicz. Chociaż Kljaczkiwśkyj uważał za główny cel działań podległych mu oddziałów walkę z Niemcami i Sowietami, równocześnie uznał za nieodzowne wyeliminowanie „elementów niepożądanych”, do których OUN zaliczała również Polaków. W czerwcu 1943 roku wydał tajną dyrektywę dowództwa UPA-Piwnicz w sprawie przeprowadzenia wielkiej akcji likwidacji polskiej ludności męskiej w wieku od 16 do 60 lat.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dmytro_Klaczkiwski
13 lutego
13 lutego 1608 r. – w Ostrogu na Wołyniu zmarł książę Konstanty Wasyl Ostrogski. Urodził się 2 lutego 1526 r. w Ostrogu. Wojewoda kijowski (od 1559 r.), marszałek ziemski wołyński. Zmarł 13 lutego 1608 r. w Ostrogu.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Konstanty_Wasyl_Ostrogski
13 lutego 1902 r. – W Królestwie Polskim zamknięto większość gimnazjów, których uczniowie odmawiali śpiewania rosyjskiego hymnu „Boże, chroń cara”.
13 lutego 1944 r. – napad UPA na polskie kolonie Antonówka, Borek, Andresówka, Helenówka Werbska, Stefanówka w gminie Werba. W. Szwed – były mieszkaniec Andresówki – sporządził szkic orientacyjny zawierający niektóre dane na temat tego napadu.
Zob.: http://www.idn.org.pl/medykon/wolyn/wlodzimierski/55.htm
13 lutego 1944 r. – oddział AK „Gzymsa” po południu opuścił Zaturce, pokonując ostatni etap swojego marszu na koncentrację. Bezkarnie przeszedł przez bazy ukraińskie w Kisielinie i Twerdyniu. O świcie dnia następnego żołnierze słyszeli toczący sie bój w stronie Osmigowicz. Nie wiedzieli, że walczyły tam oddziały „Jastrzębia” i „Siwego” Oddział maszerował w stronę Kupiczowa.
Zob.: „Kalendarium I batalionu 45 pp 27. Wołyńskiej Dywizji AK”, [w:] „Opcja na prawo” nr 6 (78) z czerwca 2008 r. //
http://www.opcja.pop.pl/?id_artykul=2440
13 lutego 1944 r. – napad UPA na polskie kolonie Antonówka, Borek, Andresówka, Helenówka Werbska, Stefanówka w gminie Werba. W. Szwed – były mieszkaniec Andresówki – sporządził szkic orientacyjny zawierający niektóre dane na temat tego napadu.
Zob.: „Kolonia Stefanówka” //
http://wolyn.ovh.org/opisy/stefanowka-10.html
13 lutego 1944 r. – sotnia UPA zaatakowała obóz wojskowy Armii Czerwonej we wsi Wielka Lubasza (pow. Kostopol. W walce zginęło 5 żołnierzy Armii Czerwonej. Upowcy doszli do lazaretu nr 550, ale nikogo nie zabili.
13 lutego 1961 r. – urodził się Bogdan Gancarz, polski publicysta katolicki. Redaktor krakowskiego oddziału „Gościa Niedzielnego”. Autor monografii „My, szlachta ukraińska. Zarys życia i działalności Wacława Lipińskiego 1882-1914” (Kraków 2006), w której prezentuje kolejne etapy życia i działalność ukraińskiego myśliciela rodem z Zaturzec na Wołyniu.
14 lutego
14 lutego 869 – zmarł św. Cyryl, właśc. Konstantyn. Studiował w Konstantynopolu pod kierunkiem Focjusza i Leona Matematyka w Akademii Konstantynopolitańskiej i następnie tam wykładał. Przygotowując się do działalności misyjnej wśród Słowian, stworzył, wraz ze swym bratem, 40-literowy alfabet oddający dźwięki występujące w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, nazwany następnie głagolicą. Rozpoczął również (wraz z bratem i uczniami) przekład Pisma Świętego i pism liturgicznych na ten język. W roku 862 Konstantyn i Metody opuścili Bizancjum, udając się jako misjonarze na Morawy. Wskutek trudności stawianych ich działalności przez zależny od Kościoła zachodniego kler frankoński, prowadzący także działalność misyjną na Morawach, obaj bracia udali się w roku 868 do Rzymu. Zjednali sobie papieża Hadriana II, przywożąc w darze szczątki św. Klemensa odnalezione na Krymie. Uzyskali oni poparcie papieża dla swej działalności i uznanie liturgii słowiańskiej, ale Konstantyn, nie zniósłszy trudów dalekiej podróży, pozostał w Rzymie i tam umarł w roku 869 w jednym z klasztorów.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Cyryl_i_Metody
14 lutego 1942 r. – w Sierosławiu pod Poznaniem zmarł Józef Konrad Paczoski, botanik, badacz flory Puszczy Białowieskiej, twórca teorii pantopizmu i podstaw fitosocjologii, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, członek Polskiej Akademii Nauk. Urodził się 8 grudnia 1864 r. w Białogródce na Wołyniu.
Zob.: Joanna Radziewicz, „Józef Paczoski – twórca fitosocjologii” [w:] „Rolniczy Magazyn Elektroniczny” //
http://www.cbr.edu.pl/rme30/dane/2_1.html
biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Paczoski
14 lutego 1947 r. – w Końskowoli w wieku 39 lat zmarła s. Flawia Helena Lipka (1908-1947) ze Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. W latach 1930-1937 przebywała w klasztorze w Łucku. Pierwsza profesję zakonną złożyła 12 lipca 1934 roku. Potem była wychowawczynią dzieci w sierocińcu w Łucku. W latach 1937-1943 pracowała w Bereznem m.in. jako katechetka. W latach 1943-1945 w Łucku.
14 lutego 2010 r. – w kościele katedralnym w Łucku zostało odprawione nabożeństwo z okazjo 60. rocznicy śmierci bpa Adolfa Piotra Szelążka († 9 lutego 1950 r.). Mszy św. żałobnej przewodniczył Nuncjusz Apostolski Abp Ivan Jurković. Przybyli biskupi: ordynariusz diecezji odesko-symferopolskiej bp Bronisław Bernacki, ordynariusz diecezji charkowsko-zaporoskiej bp Marian Buczek, bp pomocniczy diecezji kijowsko-żytomierskiej bp Witalij Komarowski oraz miejscowe duchowieństwo. Obecne były Siostry Terezjanki z Polski i Ukrainy, cieszące się z przygotowywanego rozpoczęcia się procesu beatyfikacyjnego bpa Szelążka, Założyciela ich Zgromadzenia. Przybył także przedstawiciel Konsulatu Generalnego RP w Łucku.
15 lutego
15 lutego 1904 r. – w Buczkach koło Żytomierza urodził się ks. Józef Kuczyński, kapłan diecezji łuckiej. Święcenia kapłańskie przyjął 4 kwietnia 1930 roku. W latach 1945-1955 więziony i na zesłaniu. Zmarł 13 marca 1982 r. w Wierzbowcu na Podolu.
15 lutego 1951 r. – Polska i ZSRR podpisały umowę, w ramach której kraje wymieniły się 480 km kw. terytorium. Posunięcie to oficjalnie tłumaczono korzystnym dla Polski wyrównaniem przebiegu granicy. Rzeczywistość była inna: Polska zyskiwała fragment górzystego terenu, w zamian oddała atrakcyjne obszary z bogatymi pokładami węgla. To tylko jeden z wielu przykładów działania komunistycznego rządu na niekorzyść własnego państwa.
Zob.: „Absurdy PRL”, kalendarz Instytutu Pamięci Narodowej, 10 lat IPN, 2010.
15 lutego 1968 r. – w Kwidzynie zmarła s. Bernarda Anna Knafel (1897-1968) ze Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. W latach 1932-1939 była w klasztorze w Łucku. Uroczystą profesję miała w Łucku w 1938 roku. W czasie II wojny światowej pracowała na plebanii w Lewaczach, gdzie proboszczem był franciszkanin o. Daniel Eckerth.
15 lutego 1974 r. – w Nowym Zawodzie urodził się ks. Władysław Łukasiewicz SAC. Pracował w Rokitnem, Tomaszgrodzie i Kupieli. Od 25 sierpnia 2007 r. proboszcz w Sarnach, Dąbrowicy i Kuzniecowsku.
15 lutego 1991 r. – w Równem odbyła się konferencja obwodowego oddziału Towarzystwa „Ukraina”. Podczas obrad, w których uczestniczyło 80 aktywistów i sympatyków Towarzystwa. O folklorze Podlasia i jego związkach z folklorem Polesia mówiła studentka l roku Instytutu Kultury w Równem Elżbieta Ryżyk. Uczestnicy konferencji podjęli decyzję o rozpoczęciu działań w celu utworzenia w Muzeum Krajoznawczym w Równem stałej ekspozycji dotyczącej historii i ukraińskiej kultury materialnej Podlasia.
Zob.: Zob.: Eugeniusz Ryżyk (opr.) „Kronika podlaska”, [w:] „Nad Buhom i Narwoju” nr 1 (1), lato 1991, s. 29. //
http://nadbuhom.free.ngo.pl/art_0016.html
16 lutego
16 lutego 1904 r. – urodził się ks. Henryk (Arkady) Dyakowski, kapłan obrządku bizantyjsko-słowiańskiego, później rzymskokatolickiego w diecezji łuckiej. Zmarł 5 lipca 1972 r. w Gdańsku. Pochowany w Morągu.
16 lutego 1944 r. – zginął Stanisław Baszyński, partyzant zgrupowania A.Z. Oduchy. Pochowany w wiosce Iwanówka w rejonie izjasławskim. Urodził się w 1914 roku.
16 lutego 2002 r. – abp Józef Wesołowski został nuncjuszem apostolskim w Kazachstanie i Tadżykistanie, Turkmenistanie i Uzbekistanie. W styczniu 2008 został mianowany nuncjuszem w Dominikanie. Urodził się 15 lipca 1948 r. w Mizernej. W latach 2000-2002 był nuncjuszem apostolskim w Boliwii.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Weso%C5%82owski
17 lutego
17 lutego 1387 r. – powstanie biskupstwa wileńskiego.
17 lutego 1400 r. – Grzegorz z Buczkowa, dominikanin, został biskupem włodzimierskim. W 1409 r. wg Długosza poświęcił kościół w Lubomlu.
17 lutego 1974 r. – we Lwowie urodził się Jarosław Choma, ukraiński piłkarz, grający na pozycji pomocnika, reprezentant Ukrainy. W latach 1995-1996 i 2005-2006 grał w KS „Wołyń” Łuck.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jaros%C5%82aw_Choma
17 lutego 1991 r. – zmarł Józef Janiuk, sekretarz prezydium gromadzkiej rady narodowej w Grabowcu. Urodził się 19 lutego 1916 roku w Grabowcu. Syn Józefa i Antoniny z Wojciechowskich. 3 listopada 1935 roku wstąpił jako ochotnik do wojska. Po ukończeniu szkoły wojskowej (Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu) i odbyciu zasadniczej służby wojskowej został w wojsku w czynnej służbie jako podoficer zawodowy. Służył w Równem Wołyńskim i w Ostrogu nad rzeką Horyń. 26 sierpnia 1939 r. został dowódcą posterunku żandarmerii w wyłączonym batalionie piechoty pod dowództwem majora Sokala z Wołyńskiej Brygady Kawalerii. W kampanii wrześniowej 1939 r. w stopniu wachmistrza brał udział w walkach na odcinku frontu Częstochowa-Radomsk. 27 września 1939 r. w okolicach miejscowości Szack dostał się do niewoli radzieckiej. Osadzony w miejscowości Niegoriełoje, gdzie przebywał do 18 grudnia 1939 roku. W drodze wymiany jeńców wojennych między ZSRR a Niemcami został przeniesiony do Stalagu VII A – Bawaria. Następnie więziony w innych stalagach. W latach 1949-1951 sekretarz prezydium gromadzkiej rady narodowej w Grabowcu. Zmarł 17 lutego 1991 r., pochowany na cmentarzu parafialnym w Grabowcu.
Zob. Renata Kulik, Henryk Kulik, „Historia Grabowca. Grabowiecki Słownik Biograficzny” //
http://www.grabowiec.com.pl/sylwetki/sylwetki.pdf
17 lutego 2009 r. – w ramach wizyty roboczej w obwodzie rówieńskim prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko odwiedził klinikę położniczą w Ostrogu i wręczył certyfikat na wyposażenie medyczne od Prezydenta.
18 lutego
18 lutego 1895 r. – we wsi Furmaniwka k. Odessy urodził się Siemion Konstantynowicz Timoszenko, sowiecki generał i marszałek. Dowodził częścią wojsk sowieckich w czasie agresji na Polskę we wrześniu 1939 roku. Komisarz Ludowy Obrony ZSRR (1940-1941), dowódca wojsk frontu zachodniego, południowo-zachodniego, stalingradzkiego i północno-zachodniego. Zmarł 31 marca 1970 r. w Moskwie.
Zob.: „Słownik biograficzny marszałków Związku Radzieckiego”, t. III, Koszalin 2004; biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Siemion_Timoszenko
18 lutego 1924 r. – w Zakopanem zmarła s. Stanisława Sabina Szyndler (1893-1924) ze Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Misjonarek. Od 1920 r. pracowała w Kowlu. 6 sierpnia 1922 r. złożyła tam śluby wieczyste. Chora na gruźlicę wyjechała do Zakopanego, gdzie zmarła.
18 lutego 1945 r. – w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Mathausen-Gusen zmarł Dmitrij Karbyszew, rosyjski, a później radziecki działacz wojskowy, generał-lejtnant wojsk inżynieryjnych, profesor wojskowości. urodził się 26 października 1880 r. w Omsku. Przed I wojną światową przebywał w Dubnie. W latach 1914–1919 walczył w Karpatach w składzie 8. Armii gen. Aleksieja Brusiłowa Frontu Południowo-Zachodniego. W czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w walkach nad Dnieprem dostał się do niewoli niemieckiej. Był osadzony w różnych obozach koncentracyjnych. Zmarł 18 lutego 1945 r. Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dmitrij_Karbyszew
19 lutego
19 lutego 1753 r. – w Jarosławiu zmarł ks. Marcin Białobrzeski, jezuita. Misjonarz i prokurator w dobrach jezuickich. Urodził się 16 maja 1702 r. na Wołyniu. Znawca prawa cywilnego. Profesor teologii moralnej m.in. w Owruczu (1748-1749).
19 lutego 1846 r. – w Krzywinie w wieku 60 lat zmarł Maksymilian ks. Jabłonowski na Ostrogu, Maryampolu i Podkamieniu h. Prus III. Urodził się 29 czerwca 1785 r. w Wiedniu. Ochmistrz dworu rosyjskiego, radca tajny, senator, senator-kasztelan, senator-wojewoda.
19 lutego 1897 r. – urodził się bł. Michał Czartoryski, dominikanin. W świecie: Jan Franciszek Czartoryski. Mistrz nowicjatu i wychowawca studentów, architekt, arystokrata. Zginął 6 września 1944 r. w Warszawie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Franciszek_Czartoryski
19 lutego 1912 r. – w Janowie Podlaskim urodził się Leonard Bieńkowski, syn Romualda, podporucznik rezerwy, nauczyciel we wsi Okopy na Polesiu Wołyński. W ostatnich dniach sierpnia 1939 r. został powołany w ramach mobilizacji do wojska i po agresji radzieckiej trafił do niewoli. Przebywał w oficerskim obozie jenieckim w Kozielsku, skąd przewieziono go z partią polskich oficerów do Katynia i tam został rozstrzelany pomiędzy 1 a 5 kwietnia 1940 roku.
Zob.: „Polscy oficerowie i policjanci zamordowani w Katyniu, Miednoje i w Charkowie oraz obywatele RP z tzw. Ukraińskiej Listy Katyńskiej” //
http://www.katedrapolowa.pl/ofiary_z.php
„Fragmenty wspomnień Kazimierza Garbowskiego, syna Piotra i Anastazji urodzonego w Budkach Borowskich w 1928 roku (Swoimi uwagami w przypisach podzielił się Edmund W. Masajada)” //
http://wolyn.unl.pl/wspomnienia/budki_borowskie_wspomnienia-09.html
19 lutego 1916 r. – w Grabowcu urodził się Józef Janiuk, sekretarz prezydium gromadzkiej rady narodowej w Grabowcu. Syn Józefa i Antoniny z Wojciechowskich. 3 listopada 1935 roku wstąpił jako ochotnik do wojska. Po ukończeniu szkoły wojskowej (Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu) i odbyciu zasadniczej służby wojskowej został w wojsku w czynnej służbie jako podoficer zawodowy. Służył w Równem Wołyńskim i w Ostrogu nad rzeką Horyń. 26 sierpnia 1939 r. został dowódcą posterunku żandarmerii w wyłączonym batalionie piechoty pod dowództwem majora Sokala z Wołyńskiej Brygady Kawalerii. W kampanii wrześniowej 1939 r. w stopniu wachmistrza brał udział w walkach na odcinku frontu Częstochowa-Radomsk. 27 września 1939 r. w okolicach miejscowości Szack dostał się do niewoli radzieckiej. Osadzony w miejscowości Niegoriełoje, gdzie przebywał do 18 grudnia 1939 roku. W drodze wymiany jeńców wojennych między ZSRR a Niemcami został przeniesiony do Stalagu VII A – Bawaria. Następnie więziony w innych stalagach. W latach 1949-1951 sekretarz prezydium gromadzkiej rady narodowej w Grabowcu. Zmarł 17 lutego 1991 r., pochowany na cmentarzu parafialnym w Grabowcu.
Zob. Renata Kulik, Henryk Kulik, „Historia Grabowca. Grabowiecki Słownik Biograficzny” //
http://www.grabowiec.com.pl/sylwetki/sylwetki.pdf
19 lutego 1921 r. – w ramach podziału administracyjnego II Rzeczypospolitej Polskiej zostało utworzone województwo wołyńskie.
19 lutego 1942 r. – w osadzie Zastawie, pow. Zdołbunów, nacjonaliści ukraińscy zamordowali 2 braci, Polaków.
Zob.: Stanisław Żurek (opr.), „Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego dokonanego na ludności polskiej w latach 1939-1948” //
http://www.stankiewicze.com/ludobojstwo/1942.html
19 lutego 1981 r. – zmarł ks. mitrat Wołodymyr Ksenofontowycz Bobrownicki, wieloletni proboszcz prawosławnej cerkwi pw. Trójcy św. w Międzyrzeczu Ostrogskim. Urodził się 1 września 1899 roku.
19 lutego 1998 r. – zginął tragiczne w Tatrach ks. Piotr Janczy. Urodził się w 1971 r. w Maniowach. Ukończył LO im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu. Święcenia kapłańskie otrzymał 17 czerwca 1997 r. z rąk kard. Franciszka Macharskiego. Wikariusz parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Krakowie – Prądniku Czerwonym. W latach 90. XX wieku wielokrotnie odwiedzał parafię Ostróg na Wołyniu i pomagał w duszpasterstwie.
Zob.: „Śp. ks. Piotr Janczy” //
http://ks.piotrjanczy.wizytowka.pl/
19 lutego 2004 r. – o godz. 16.30 w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu (ul. Szewska 37) odbył się wykład Wołodymyra Pawliwa pt. „Ukraina: od niepodległości do wolności”. Słowo wstępne wygłosił Ostap Protsyk. Wołodymyr Pawliw jest korespondentem ukraińskiej redakcji Radia “Wolna Europa” (Radio “Свобода”) oraz tygodnika “Дзеркало тижня” (“Dzerkało Tyżnia”) w Polsce. Mieszka i pracuje w Warszawie.
20 lutego
20 lutego 1905 r. – w Dermaniu na Wołyniu urodził się Ułas Samczuk, ukraiński pisarz, dziennikarz i publicysta. Twórczość jego było szeroko znana w diasporze ukraińskiej, ale dopiero od początku lat 90. XX wieku powraca na Ukrainę. Zmarł 9 lipca 1987 r. w Kanadzie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/U%C5%82as_Samczuk
20 lutego 1937 r. – z rąk bpa Adolfa P. Szelążka święcenia kapłańskie przyjął ks. Stanisław Bogucki. Urodził się 3 sierpnia 1907 r. w Szymborach-Jakubowiętach w obecnym powiecie wysokomazowieckim. Wikariusz w Ostrogu nad Horyniem i Niesuchojeżach. Zmarł 5 grudnia 1996 r. w Olsztynie w 90 r. życia i prawie 60 r. kapłaństwa.
21 lutego
22 lutego
22 lutego 1858 r. – zmarła Cecylia Ożarowska z d. Plater. Fundatorka murowanego kościoła pw. św. Józefa w Katerburgu na Wołyniu, który został wzniesiony w latach 1854-1877.
22 lutego 1922 r. – Mieczysław Mickiewicz został wojewodą wołyńskim. Był nim do 1 lutego 1923 roku. Urodził się w 1879 roku. Minister do spraw polskich w kilku gabinetach Ukraińskiej Republiki Ludowej. Zmarł przed 1939 rokiem.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Mieczys%C5%82aw_Mickiewicz
22 lutego 1944 r. – zmarł ks. Bronisław Pośko, kapłan diecezji łuckiej. Wikariusz parafii katedralnej w Łucku. Zmarł na wskutek choroby – zaraził się tyfusem.
22 lutego 2008 r. – w Makiejewce na Donbasie zmarł Ryszard Zieliński, polski działacz kulturalny.
22 lutego 2008 r. – we Włodzimierzu Wołyńskim odbyła się XXVII Międzynarodowa Naukowa Konferencja Historyczna, poświęcona 1020. rocznicy pierwszej wzmianki o Włodzimierzu Wołyńskim i 110. rocznicy urodzin Aleksandra Cynkałowskiego.
22 lutego 2009 r. – w kaplicy w Samułkach Dużych na Podlasiu bp Antoni Dydycz poświęcił tablicę upamiętniającą tamtejszego rodaka ks. infułata Antoniego Chomickiego, pseud. „Roch”, duszpasterza Wołynia i Podola.
23 lutego
23 lutego 1655 r. – zmarł prawosławny bp łucki i ostrogski Józef Czaplic Szpanowski. Syn Mikołaja Czaplica. Jako władyka łucki i Ostrogski był zatwierdzony przez króla Jana Kazimierza.
23 lutego 1820 r. – w Krzemieńcu zmarł niespodziewanie Alojzy Feliński, polski poeta i dramatopisarz, przedstawiciel klasycyzmu postanisławowskiego. Urodził się w 1771 r. w Łucku na Wołyniu. Młodość spędził w majątku rodowym w Wojutynie pod Łuckiem. Kształcił się w kolegium pijarów w Dąbrowicy, następnie we Włodzimierzu Wołyńskim. W pierwszą rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego (20 czerwca 1816 r.) napisał hymn ku czci cara Aleksandra I „Boże! coś Polskę przez tak liczne wieki...”. Stryj św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.
Zob.: Marek Adamiec, „Alojzy Feliński”, //
http://monika.univ.gda.pl/~literat/autors/felins.htm
biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Alojzy_Feli%C5%84ski
23 lutego 1838 r. – zmarł bp Jozafat Bułhak, grekokatolicki bp piński, włodzimierski i połocki, a następnie metropolita Kościoła unickiego w Rosji. Urodził się 20 kwietnia 1758 roku.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jozafat_Bu%C5%82hak
23 lutego 1929 r. – w Tallinie urodził się Aleksy II (Aleksiej Michajłowicz Rüdiger), prawosławny patriarcha Moskwy i Wszechrusi od 10 lipca 1990 roku. Zmarł 5 grudnia 2008 r. w Moskwie.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Aleksy_II_(patriarcha_Moskwy)
23 lutego 1957 r. – w Kowlu na Wołyniu urodził się Wiktor Burczak, artysta, autor witraży w wielu kościołach w Polsce – m.in. Siedliszcze, Polichna, Kumów, Podgórze (woj. lubelskie), Ruski Bród, Jankowice (d. woj. radomskie).
23 lutego 1972 r. – w Nowym Targu urodził się ks. Piotr Worwa SAC, kapłan rzymskokatolicki. Święcenia kapłańskie przyjął w 1999 roku. Duszpasterz placówek Delegatury Matki Bożej Fatimskiej na Ukrainie: wikariusz w sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej (do 2006 r.), proboszcz parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Sarnach (2006-2007). Prefekt Wyższego Seminarium Duchownego Księży Pallotynów we Lwowie-Brzuchowicach (2007-2008). Duszpasterz w Żytomierzu.
23 lutego 1993 r. – zmarł Wacław Kopisto (1911-1993), mjr Wojska Polskiego, organizator polskiej samoobrony na Wołyniu. Urodził się 8 lutego 1911 r. w Józinie na Wołyniu. Dowódca KEDYW-u Inspektoratu Łuck. Aresztowany w 1994 r. przez Sowietów i skazany na kare śmierci. Wyrok zamieniono na 10 lat więzienia.
Zob.: „Słownik Biograficzny Powiatu Łańcuckiego” //
http://www.powiat-lancut.com.pl/?biografie&litera=K
23 lutego 2003 r. – w Kamieńcu Podolskim zmarł bp Jan Olszański, ordynariusz diecezji kamieniecko-podolskiej w latach 1991-2002. Urodził się 14 stycznia 1919 r. w Huciskach k. Tarnopola.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Olsza%C5%84ski
24 lutego
24 lutego 1784 r. – w Sławucie na Wołyniu urodził się Maciej Rybiński, polski generał. Uczestnik kampanii napoleońskich. Ostatni wódz naczelny w powstaniu listopadowym. Zmarł 17 stycznia 1874 r. w Paryżu.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Maciej_Rybi%C5%84ski_(genera%C5%82)
24 lutego 1812 r. – w Warszawie zmarł ks. Hugo Kołłątaj herbu Kotwica, filozof i publicysta, jeden z głównych przedstawicieli polskiego oświecenia. Urodził się 1 kwietnia 1750 r. w Dederkałach Wielkich na Wołyniu.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj
24 lutego 1885 r. – w Warszawie urodził się Stanisław Ignacy Witkiewicz, pseud. „Witkacy”, wybitny polski dramaturg, pisarz i malarz. Zmarł 18 września 1939 r. w Jeziorach na Polesiu.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Ignacy_Witkiewicz
24 lutego 1926 r. – odbył się ingres bp A Szelążka (1925-1950) do katedry św. Piotra i Pawła w Łucku i objęcie rządów nad diecezją, która liczyła wówczas 200.000 wiernych, pracowało w niej 195 kapłanów w 99 parafiach i 11 dekanatach. Bp A.P. Szelążek urodził się 1 sierpnia 1865 r. w Stoczku Łukowskim na Podlasiu. Od 1925 r. bp łucki. Do wybuchu II wojny światowej, bp Szelążek utworzył jeszcze ponad 70 nowych parafii i wydzielił kolejnych 5 dekanatów. Założył drukarnię diecezjalną oraz erygował Instytut Akcji Katolickiej w Łucku. Jeden z najbardziej zasłużonych ordynariuszy diecezji łuckiej, więziony i represjonowany przez władze komunistyczne, wydalony do Polski w 1946 roku. Zmarł 9 lutego 1950 r. na wygnaniu w Polsce (w Zamku Bierzgłowskim) zmarł bp Adolf Piotr Szelążek.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Szel%C4%85%C5%BCek
25 lutego
25 lutego 1725 r. – w Oleszycach urodził się ks. Józef Maciej Ignacy Bertrand, jezuita. W latach 1753-1754 wykładowca etyki i matematyki w kolegium jezuitów w Ostrogu na Wołyniu. Zmarł po 1784 r. w Galicji.
25 lutego 1871 r. – urodziła się Łesia Ukrainka (ukr. Леся Українка; właśc. Łarysa Petriwna Kosacz-Kwitka, ukr. Лариса Петрівна Косач-Квітка), ukraińska poetka, tłumaczka, krytyk literacki i działaczka społeczna.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81esia_Ukrainka
Ks. Witold Józef Kowalów, „Biblijni motywy w poezji Łesi Ukrainki”, [w:] Tegoż, „Sursum corda. W górę serca. Wybór artykułów prasowych z lat 1992-1977”, s. 211-216;
Горохович А. Поетика Лесі Українки і її афоризми. –Вінніпег: Волинь, 1980. – 144с.; Косач-Кривинюк О. Леся Українка: Хронологія життя і творчості. – Нью-Йорк, 1970.
26 lutego
26 lutego 1768 r. – w Kamieńcu Podolskim zmarł br. Krystian Berghlender (Benglidler), jezuita, aptekarz w Ostrogu (1759-1764), Stanisławowie i Kamieńcu Podolskim. Urodził się 10 maja 1736 r. w Czechach.
26 lutego 1889 r. – w wiosce Mokrec w powiecie włodzimierskim urodził się Borys Biłećkyj (Bielecki) (1889-1969), ukraiński pedagog, dyrektor gimnazjum ukraińskiego w Łucku. Przyjacielskie stosunki z wojewoda Józewskim wykorzystywał w celu ratowania przed zamknięciem tej placówki. Zmarł w 1969 r. w Dubnie.
26 lutego 1993 r. – urodził się kard. Lubomyr Huzar, grekokatolicki arcybiskup większy kijowsko-halicki.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Lubomyr_Huzar
27 lutego
27 lutego 1670 r. – na Jasnej Górze w Częstochowie odbył się ślub króla Polski Michał Korybuta Wiśniowieckiego z arcyksiężniczką austriacką Eleonorą Habsburg.
27 lutego 2007 r. – prezydent Polski prof. Lech Kaczyński i prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko we wspólnym oświadczeniu potępili akcję „Wisła” i stwierdzili, że była ona sprzeczna z podstawowymi prawami człowieka.
28 lutego
28 lutego 1812 r. – w Warszawie zmarł ks. Hugo Kołłątaj, polski duchowny katolicki, polityk i publicysta. Urodził się 1 kwietnia 1750 r. w Dederkałach Wielkich na Wołyniu. Współtwórca Liceum Krzemienieckiego.
Zob.: biogram w Wikipedii //
http://pl.wikipedia.org/wiki/Hugo_Ko%C5%82%C5%82%C4%85taj
28 lutego 1944 r. – we wsi Rudniki pow. Kowel Ukraińcy zamordowali 5 Polaków, w tym troje rodzeństwa z 18-letnią dziewczyną.
Zob.: Stanisław Żak (opr.), „Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego dokonanego na ludności polskiej w latach 1939-1948” //
http://www.stankiewicze.com/ludobojstwo/1943_1.html
29 lutego
29 lutego 1768 r. – zawiązanie konfederacji barskiej.
29 lutego 1943 r. – akcja na Oździutyczne. Pod dowództwem mjr. „Pogroma” – Stanisława Piasczyńskiego, oddziały Armii Krajowej „Gzymsa”, „Trzaska” i „Krwawa Łuna” zaatakowały duże zgrupowanie UPA w Oździutyczach w rejonie Kisielina. Napotkały tam silny opór przeciwnika. Po całodziennym ciężkim boju oddziały polskie przy błędach w dowodzeniu wycofały się, nie osiągając zamierzonego celu. Straty własne 29 zabitych i 30 rannych, głównie z oddziału Łuna.
Zob.: „Kalendarium I batalionu 45 pp 27. Wołyńskiej Dywizji AK”, [w:] „Opcja na prawo” nr 6 (78) z czerwca 2008 r. //
http://www.opcja.pop.pl/?id_artykul=2440